Τρίτη, Απριλίου 1

Τσίπρας. Ένας νέος Δεληγιώργης;

Όπως και τα περισσότερα blogs έτσι και το istorika-8emata αποφάσισε να ασχοληθεί με το φαινόμενο Τσίπρα απο μια όμως διαφορετική σκοπιά. Απο ιστορικής πλευράς. Τα ΜΜΕ σε αυτή τη χώρα συμπεριφέρονται λες και πρώτη φορά εμφανίζεται ένας νέος πολιτικός που υπόσχεται αλλαγή. Και βέβαια δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο. Που εμφανίζεται ένας νέος ηλικιακά πολιτικός που υπόσχεται την αλλαγή. Η ελληνική ιστοριά βρίθει απο τέτοια παραδείγματα. Το πιο χαρακτηριστικό, κατ'εμε, είναι αυτό του νεοτέρου πρωθυπουργού στην ιστορία της Ελλάδας, του Επαμεινώνδα Δεληγεώργη (1829-1879).

Ο Επαμεινώνδας Δεληγεώργης γεννήθηκε το 1829 σε μια εποχή που το νεοσύστατο ελληνικό κράτος προσπαθούσε να βρεί την ταυτότητά του. Πατέρας του ήταν ο Μήτρος Δεληγεώργης, αγωνιστής και φρούραρχος του Μεσολογγίου. Ο Μήτρος προσβλέποντας σε μια γρήγορη κοινωνική ανέλιξη σύναψε στενές σχέσεις με την κρατική εξουσία και συγκεκριμένα με την βασιλική αυλή. Με τις ευλογίες αυτής αναμείχθηκε με τα πολιτικά και το 1847 εκλέχτηκε βουλευτής Μεσολογγίου.

Η δυσαρέσκεια του λαού για τον Όθωνα και τους αυλικούς του συνεχώς μεγάλωνε και ο λαός έψαχνε αφορμές για να εξεγερθεί. Το 1848 ήταν καθοριστική χρονιά. Στην Γαλλία η βασιλική οικογένεια εκδιώχθη, στη Γερμανία παραχωρήθηκε σύνταγμα ενώ και στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες επικρατούσε αναταραχή. Στην Αθήνα οι ειδήσεις αυτές προκάλεσαν αίσθηση. Ο Όθων προκειμένου να εκτονώσει το ήδη τεταμένο κλιμα με αφορμή την επέτειο της 25ης Μαρτίου έδωσε αμνηστία σε πολιτικούς του αντιπάλους πλην τριών (Θ. Γρίβας, Βοζαΐτης, Κριεζώτης). Οι φοιτητές ξεσηκώθηκαν προκαλώντας αναταραχές. Ηγέτης τους ήταν ο φοιτητής της νομικής Επαμεινώνδας Δεληγεώργης. Οι φοιτητές προσπάθησαν να φτάσουν στο παλάτι αλλά ο στρατός τους απέτρεψε. Αυτή ήταν η πρώτη επίσημη πολιτική εμφάνιση του νεαρού Δεληγεώργη στους κύκλους των Αθηνών. Απο τότε ανέπτυξε έντονη δημοκρατική δράση. Η συμπεριφορά του Επαμεινώνδα και η γενικότερη δράση του είχε επιπτώσεις στην πολιτική σταδιοδρομία του πατέρα του. Το 1852 ο Όθων είχε ενδιαφερθεί να διορίσει υπουργό στην κυβέρνηση Κριεζή τον Μήτρο, επειδή του έτρεφε μεγάλη συμπάθεια, όμως η πολιτική δραστηριότητα του γιού του στάθηκε εμπόδιο. Αυτό, όπως αναφέρει ο ίδιος ο Επαμεινώνδας στο ημερολόγιό του, επέφερε μια ψυχρότητα στις σχέσεις τους.
Είναι βέβαιο οτι ο ίδιος, όπως παρατηρεί η Ελπίδα Βόγλη στο βιβλίο της "Έργα και Ημέραι Ελληνικών οικογενειών", προσπάθησε λόγω των πολιτικών του φιλοδοξιών να καλλιεργήσει μια αντιοθωνική εικόνα, λησμονώντας παράλληλα φιλοοθωνικές του κινήσεις όπως η επίσκεψη που είχε πραγματοποιήσει στη βασίλισσα Αμαλία μετά την απόπειρα δολοφονίας της οι οποίες είχαν απλώς μικροκομματικές σκοπιμότητες. Μέσα στο γενικότερο σχέδιό του για μια επιτυχημένη πολιτική καριέρα πρέπει να ενταχθεί και ο γάμος του, το 1851, με την Ξανθή Γιουρδή, κόρη του προέδρου της Βουλής Λάζαρου Γιουρδή. Ο τελευταίος είχε στην διάθεσή του ένα μεγάλο πολιτικό δίκτυο που περιελάμβανε φίλους και συγγενείς όπως ήταν ο Βασίλης Βουδούρης, αντιπρόεδρος της βουλής.

Στις εκλογές του Αυγούστου του 1859, έχοντας πια φτάσει στην απαιτούμενη ηλικία των τριάντα ετών, εκλέχτηκε γιά πρώτη φορά βουλευτής Μεσολογγίου εκπροσωπώντας την δημοκρατική πτέρυγα. Η έντονη όμως αντι-οθωνική του δράση είχε ως αποτέλεσμα δύο χρόνια αργότερα να συλληφθεί και να οδηγηθεί στην Κύθνο, συνηθή τόπο εξορίας. Με την έξωση του Όθωνα επέστρεψε στην Αθήνα και αμέσως ανέλαβε το χαρτοφυλάκιο του υπουργείο εκπαίδευσης. Τότε ήταν που ίδρυσε και το Εθνικό Κομιτάτο.

Η είσοδος του Δεληγεώργη στο κοινοβούλειο όμως δεν φαίνεται να είχε θετικά αποτελέσματα. Ο Τάσος Βουρνάς αναφέρει: "το Εθνικόν κομιτάτο, υπο τον Δεληγιώργη, απο τη στιγμή που μπήκε στη βουλή εγκαταλείποντας τους αγώνες στα πεζοδρόμια της πρωτεύουσας έπαθε πολιτική αγκύλωση. Ο αρχηγός του αποκηρύσσοντας τη ριζοσπαστική νεότητά του είχε προσεγγίσει την παράταξη Βούλγαρη και το Εθνικόν Κομιτάτον απο κοινού με τους Πεδινούς βοηθούσε στον καταρτισμό του συντάγματος που δεν εκπροσωπούσε τις προχωρημένες θέσεις των δημοκρατικών στοιχείων και της νεολαίας". Δηλαδή ο Δεληγεώργης συνεργαζόταν με τον κυριότερεο εκπρόσωπο του φαυλοκρατικού συστήματος της νεότερης Ελλάδας Δημήτριο Βούλγαρη, τον άνθρωπο που υπονόμευε συνεχώς τους δημοκρατικούς θεσμούς! Αναμφίβολα κίνηση ασυμβίβαστη με τις μέχρι τότε ιδέες του.

Στις 20 Οκτωβρίου του 1865 εν μέσω εντάσεων και αναταραχών ο βασιλιάς Γεώργιος Α΄ δίνει εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Επαμεινώνδα Δεληγεώργη. Σε ηλικία 26 ετών ο Δεληγεώργης γίνεται ο νεότερος πρωθυπουργός της Ελλάδας, ρεκόρ που δεν έχει ξεπεραστεί μέχρη και σήμερα. Ρητή δέσμευση της νέας κυβέρνησης είναι η απομάκρυνση του Δανού Σπόνεκ, βασιλικού συμβούλου, ο οποίος με την συμπεριφορά του είχε προκαλέσει πολλές αντιδράσεις. Η υπόσχεση μένει στα λόγια και ο λαός κατεβαίνει στους δρόμους. Η κυβέρνηση Δεληγεώργη προκειμένου να ηρεμήσει την κατάσταση διατάζει τον στρατό να κάνει χρήση όπλων προκειμένου να διαλύσει τις συγκεντρώσεις ξεχνώντας οτι πριν απο μια δεκαετία αρχηγός των διαδηλώσεων ήταν ο ίδιος.

Η κυβέρνηση ανατρέπετε απο τον λαό. Εντολή σχηματισμού παίρνει ο Βούλγαρης και μετά απο τρείς μέρες ο Κουμουνδούρος. Επτά μέρες αργότερα ο Δεληγεώργης και τελικά λίγο αργότερα ο Πατρινός πολιτικός Μπενιζέλος Ρούφος σχηματίζει σταθερή κυβέρνηση. Το 1866 ανέλαβε στην κυβέρνηση Βούλγαρη υπουργός επι των εξωτερικών. Μια σφαγή, αυτή στο Δήλεση, είχε ως αποτέλεσμα το 1870 να ανατραπεί η κυβέρνηση Ζαΐμη και να σχηματιστεί νέα υπο τον Δεληγεώργη. Η δουλική συμπεριφορά απέναντι στην Αγγλία έφτασε σε τέτοιο σημείο ώστε επέτρεψε να αναλάβουν τη διενέργεια ανακρίσεων για τη σφαγή Άγγλοι δικαστές. Η κυβέρνηση δεν άντεξε και ανετράπη τον Οκτώβριο του 1871. Το 1872 σχημάτισε για ακόμη μια φορά κυβέρνηση.

Η νέα κυβέρνηση είχε να αντιμετωπίσει ένα σκάνδαλο. Αυτό των Λαυριακών, ένα απο τα μεγαλύτερα οικονομικά και χρηματιστηριακά σκάνδαλα στην Ελλάδα. Τα Λαυριακά, δεν θα τα αναλύσω τώρα, είχε σαν αποτέλεσμα την πτώχευση χιλιάδων Ελλήνων. Ο Κυριακίδης αναφέρει με αφορμή τα Λαυριακά για τον Δεληγεώργη: "κατεμαυρώθη δια παντός απο το πυκνόν νέφος ασβόλης το εξεγειρόμενον απο των εργοστασίων του Λαυρίου το οποίον επεκάθησεν επι της τέως εγκληλεσσης δημοτικότητας του". Μετά τα Λαυριακά κλήθηκε να σχηματισει άλλες δυο βραχύβιες κυβερνήσεις (1876,1877). Το 1877 επίσης χρημάτισε υπουργός οικονομικών στην κυβέρνηση Κανάρη. Το τέλος όμως της πολιτικής του καριέρας είχε επέλθει.

Το 1877 εγκατέλειψε την Αθήνα και εγκαταστάθηκε στο Μεσολόγγι προκειμένου να χαλαρώσει. Εκεί στις 14 Μαΐου του 1879 τον βρήκε ξαφνικά ο θάνατος, σε ηλικία μόλις 50 ετών. Το σκάνδαλο των Λαυριακών έμελλε να σημαδέψει ανεξίτηλα την πολιτική του σταδιοδρομία. Νέος ασχολήθηκε με την πολιτική, νέος εξήλθε απο αυτήν. Η ιδεολογική ασυνέπεια που επέδειξε είχε ως αποτέλεσμα την πολιτική περιθωριοποίησή του. Ο πολιτικός του θάνατος επισφραγίστηκε και με τον βιολογικό του.

Τώρα εν έτει 2008 βλέπουμε έναν νέο πολιτικό, τον Αλέξη Τσίπρα, να πολεμά απο το πεζοδρόμιο, όπως εμφατικά καγχάζει, την εξουσία. Αρκεί να μην έρθει στα λόγια του Κυριακίδη ο οποίος ανέφερε χαρακτηριστικά για την αλλαγή της στάσης του Δεληγεώργη: "Τότε ήτο αντιπολιτευόμενος και τώρα ήτο εξουσία. Τότε εφιλοδόξει έτι την πρωθυπουργίαν και τώρα ήτο πρωθυπουργός". Γιατί ως γνωστόν η ιστορία δε θα σταματήσει να επαναλαβάνεται, επειδή πολύ απλά η φύση του ανθρώπου δεν μπορεί να εμποδίσει την επανάληψη.

2 σχόλια:

ΔΙΟΝΥΣΟΣ είπε...

Υπέροχα τα ιστορικά πονήματα, παρακινδυνευμένες οι χρονομεταφορές σε άλλο τόπο και χρόνο. Δεν είναι ιστορικό φαινόμενο μα μύθος.... πρωταπριλιάτικος. Οταν μάλιστα στο συνέδριο που δημοκτατικά εκλέχθη ο νέος ηγέτης του Σύριζα διέκρινα 1013 Τσίπρες!περαστικός και παλια καραβάνα από αυτά.!

Λυδήριος είπε...

Στα πλαίσια της επικαιρότητας νομίζω μπορεί να μας επιτραπεί μια τέτοια συσχέτιση. Ασφαλώς και τα μεγέθη δεν είναι συγκρίσιμα και το πιο πιθανό ποτε να μην φτάσουν να γίνουν....