Διαθήκη Παναγιώτη Σκαγιόπουλου

Στις 29 Δεκεμβρίου 1929 ο Ελευθέριος Βενιζέλος επισκέφθηκε[1] την Πάτρα για να παρευρεθεί στα εγκαίνια του Σκαγιοπούλειου Ορφανοτροφείου, που προήλθε από την δωρέα Παναγιώτη Σκαγιόπουλου[2] (5 Δεκεμβρίου 1864 - 13 Ιανουαρίου 1942), πλούσιου σταφιδέμπορα που είχε διατελέσει αντιπρόσωπος[3] του Δήμου Πατρέων στην Λιμενική Επιτροπή και αντιπρόεδρος[4] του δημοτικού συμβουλίου. Ήδη από τις 20 Νοεμβρίου 1920 ο Σκαγιόπουλος στην μυστική διαθήκη που είχε συντάξει στο γραφείο του, στην οδό Αγίου Ανδρέου 27, αφιέρωνε όλη τού την περιουσία για έναν σκοπό: για την ανέγερση και τη λειτουργία Ορφανοτροφείου για παιδιά ηλικίας 7 έως 17 χρονών δίνοντας προτεραιότητα όμως στα ορφανά των οποίων ο πατέρας είχε πέσει υπερ της πατρίδος στους τελευταίους πολέμους (για πιο αναλυτικά δείτε στην διαθήκη). Η σύνταξη της διαθήκης έγινε προφανώς για λόγους ασφαλείας σε περίπτωση θανάτου καθώς λίγα χρόνια αργότερα δια συμβολαίου προχώρησε στη σύσταση του ιδρύματος του Ορφανοτροφείου. Οπότε είναι πολύ πιθανό το καταστατικό του ιδρύματος καθώς και τα αρχικά μέλη του διοικητικού συμβουλίου αυτού να διαφέρουν αρκετά από αυτά της διαθήκης. Παρ'όλα αυτά την παρουσιάζω ως ένα ενδιαφέρον ιστορικό έγγραφο της εποχής.

Σε αυτήν ως εκτελεστές της διαθήκης ορίστηκαν τρία εξέχοντα μέλη της πατραϊκής κοινωνίας οι: Κωνσταντίνος Σταμπουλόπουλος, χειρούργος ιατρός και πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Πατρών (την ίδια περίοδο που ο Σκαγιόπουλος ήταν αντιπρόεδρος), Ανδρέας Μάρκου (1881 - 1946), δικηγόρος με αντιστασιακή δράση κατα την κατοχή που υπήρξε βουλευτής & υπουργός δικαιοσύνης, και Λεωνίδας Θεοφίλου († 1938), πολιτικός μηχανικός και ευεργέτης του Δήμου Πατρέων. Και οι τρείς ορίζονταν ως μέλη του εννιαμελούς διοικητικού συμβουλίου του ιδρύματος. Στο συμβούλιο επίσης ορίζονταν μεταξύ άλλων ως μέλη οι Αλέκος και Σπήλιος Μενούνος, συγγενείς του Σκαγιόπουλου, Βασίλειος Μαραγκόπουλος, βιομήχανος και ευεργέτης της πόλεως, Σωτήριος Γκολφινόπουλος, δικηγόρος & δημοτικός σύμβουλος Πατρέων κ.α. Σε περίπτωση χηρείας κάποιας θέσης στο δ.σ. προβλεπόταν η αντικατάστασή της από έναν εκ των ευεργετών του Ορφανοτροφείου, σε περίπτωση όμως ανυπαρξίας ή άρνησης αυτών προβλεπόταν η αντικατάστασή της από τους προέδρους των Συλλόγων του εισαγωγικού, εξαγωγικού, δικηγορικού και ιατρικού καθώς και ενός προέδρου εκλεγόμενου από τους προέδρους των εν Πάτραις εργατικών σωματείων.

Τέλος στην διαθήκη οριζόταν ρητά η επιθυμία του το Ίδρυμα να μην έχει κανένα δικαίωμα να απαλλοτριώσει και καθ'οποιοδήποτε τρόπο να βαρύνει τις αποθήκες πρωην Θεοχάρη, οι οποίες ζητούσε να παραμείνουν αιωνίως στο Ορφανοτροφείο, όπως βέβαια και το κεντρικό κτίριο του Ορφανοτροφείου.

Την διαθήκη μπορείτε να την κατεβάσετε σε pdf από εδώ. Ευχαριστίες οφείλω και προς τον φίλο Γιώργο - Αλέξανδρο Αγγελόπουλο, απόγονο επ'αδελφής του Σκαγιόπουλου, για την αποστολή της διαθήκης.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

[1] Τριανταφύλλου Ν. Κώστας, Ιστορικό Λεξικό των Πατρών, τυπογραφείο Κούλη, Πάτρα 1995, τόμος Β΄, σελ.1855
[2] Το επώνυμο του πατέρα του ήταν Σπυρόπουλος. Τα παιδιά του όμως ονομάστηκαν "Σκαγιόπουλοι" λόγω της στενής φιλίας που διατηρούσε ο Σπυρόπουλος με κάποιον Σκάγια (από αφήγηση συγγενών).
[3] Τριανταφύλλου Ν. Κώστας, ο.π., σελ.1855
[4] Λάζαρης Βασίλης, Η Πατραϊκή δημαρχία στο Α΄ τέταρτο του 20ου αιώνα (1900 - 1924), έκδοση Δημοτική Βιβλιοθήκης Πατρών, Πάτρα 2007, σελ.279. Επίσης δείτε στο ίδιο βιβλίο την υποσημείωση 3 στη σελίδα 229 (Συνεδρίασις 1ης Αυγούστου 1920) σχετικά με την εμπλοκή του ονόματος του Παναγιώτη Σκαγιόπουλου σε μια επιστολή που είχε σταλεί προς την κυβέρνηση με αίτημα την παύση του δημάρχου και του δημοτικού συμβουλίου.