Ο άνθρωπος που ομόρφυνε την Πάτρα

   Ένας επισκέπτης περνώντας απο την Πάτρα αποκλείεται να μην περάσει για να δεί το δημοτικό θέατρο στην πλατεία Γεωργίου, έργο του Ερνέστου Μαυρικίου Θεοδώρου Τσίλλερ (1837 - 1923). Αν και οι περισσότεροι γνωρίζουμε το όνομά του, λίγοι γνωρίζουν την ιστορία του γνωστού αυτού αρχιτέκτονα.

   Γεννημένος σε μια πόλη της Σαξονίας ήταν πρώτοτοκος γιός του Χριστιανού Τσίλλερ, κτηματία, αρχιτεκτόνος, οικοδόμου, με την παλιότερη έννοια, και αποφοίτου του πολυτεχνείου της Δρέσδης. Λόγω της ιδιότητας του πατέρα του ήρθε απο νωρίς σε επαφή με το επάγγελμα. Σπούδασε την περίοδο 1855 - 1858 στην βασιλική σχολή της αρχιτεκτονικής, στην οποία διακρίθηκε. Στη συνέχεια μαζί με τον αδερφό του ταξίδεψε στην Βιέννη, όπου ο αδερφός του εργάστηκε ως ξυλουργός. Ο ίδιος ο Τσίλλερ προσλήφθηκε στο γραφείο του Θεοφίλου Χάνσεν. Το 1861 εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα ως αντιπρόσωπος του Χάνσεν. Στο ημερολόγιο του γράφει χαρακτηριστικά για τις πρώτες του εντυπώσεις: "η Αθήνα μου φάνηκε σαν μεγάλο χωριό".

   Αρχικά ασχολήθηκε με την Ακαδημία, κτίριο που είχε αρχίσει να κατασκευάζεται ένα χρόνο πριν απο τον Χάνσεν. Συμμετείχε επίσης στις ανασκαφές για την εύρεση της Τροίας και έτσι ήρθε σε επαφή με τον Ερρίκο Σλήμαν. Η έξωση όμως του Όθωνα ανέβαλε τις εργασίες της ακαδημίας με αποτέλεσμα να επιστρέψει στην Αυστρία απ'οπου επέστρεψε λίγα χρόνια αργότερα. Το 1872 διορίστηκε καθηγητής στο σχολείο των τεχνών στην Αθήνα. Μέσω άλλων ήρθε σε επαφή με το βασιλικό περιβάλλον αναλαμβάνοντας έτσι πολλά έργα όπως αυτά των ανακτόρων στους Πεταλιούς, του διαδόχου, στο Τατόι κ.α.

   Παρ'όλο που εμφανίστηκε στην εποχή του νεοκλασικισμού, τα κτιριά του έχουν ρομαντικά και αναγεννησιακά στοιχεία. Ανέλαβε τον σχεδιασμό της εθνικής βιβλιοθήκης, του εθνικού θεάτρου, του Μεγάρου Σλήμαν (Ηλίου Μέλαθρον) , του μεγάρου Μελά κ.α. Η αγάπη του για την Ελλάδα τον οδήγησε στην απόφαση να πάρει την ελληνική ιθαγένεια. Η πτώχευση όμως του ελληνικού κράτους άλλαξε αρκετά απο τα σχέδιά του καθώς πολλά έργα του ματαιώθηκαν και αρκετές προτάσεις του για τον πολεοδομικό σχεδιασμό της πόλης των Αθηνών απορρίφθηκαν. Τελικώς απεβίωσε τον Νοέμβριο του 1923 στην Αθήνα.

   Στην δυτική Ελλάδα τα έργα του είναι αρκετά. Στο Αίγιο η δημοτική αγορά αλλά και 3-4 ναοί είναι δικά του δημιουργήματα. Και στον Πύργο δραστηροποιήθηκε σχεδιάζοντας το Κρόνιο, την δημοτική αγορά και κατα πάσα πιθανότητα τον Άγιο Αθανάσιο και το Μανωλοπούλειο δημοτικό νοσοκομείο. Λέω κατα πάσα πιθανότητα γιατί δεν έχει εξακριβωθεί με σιγουριά η πατρότητα του έργου. Στην Πάτρα τα επιβεβαιωμένα έργα του είναι τα εξής: το Δημοτικό Θέατρο, η οικία Παπαγιάννη στην πλατεία Γεωργίου και ο ναός της Ευαγγελίστριας. Φημολογείται ότι η οικία Περιβολαρόπουλου και το Μέγαρο Τριάντη είναι επίσης δικά του έργα. 

   Το δημοτικό θέατρο κατασκευάστηκε το 1872 και ένα ίδιο υπήρχε και στη Ζάκυνθο. Καταστράφηκε όμως το τελευταίο απο το σεισμό του 1953. Η οικία Περιβολαρόπουλου (νυν Μελιγκώνη) κατασκευάστηκε γύρω στα 1900 και αποδίδεται σε σχέδια του Τσίλλερ (δεν είναι απολύτως σίγουρο). Όπως παρατηρεί η Ευγενία Γατοπούλου - Φρούντζου "το αξιοσημείωτο είναι ότι ο όροφος του φέρεται επάνω σε κάναβο από 22 μαρμάρινους κίονες". Το Μέγαρο Τριάντη βρίσκεται πίσω απο το ξενοδοχείο "Αστέρας" και πρόκειται για το παλιό κτίριο της τράπεζας της Ελλάδος. Περιήλθε στο κράτος γύρω στη δεκαετία του ΄20 όταν και η οικογένεια Τριάντη είχε περιπέσει σε οικονομική παρακμή. Σύμφωνα με δημοσιεύματα του τοπικού τύπου το οίκημα διαπραγματευόταν να αγοράσει ο πατρινός βιομήχανος Πέττας.