Η ομάδα των Γοβιών

Το παρόν ιστορικό σημείωμα είναι αφιερωμένο στην ομάδα των Γοβιών που είμαι σίγουρος οτι στους περισσότερους το όνομα αυτό δεν λέει τίποτα. Η ομάδα αυτή συνέδεσε το όνομά της με τον Δημήτριο Γούναρη και με την εκλογή αυτού στο βουλευτικό αξίωμα. Θα λέγαμε οτι ήταν ένας όμιλος προβληματισμού Πατρινών.

Η ομάδα των Γοβιών αποτελείτο απο επιφανείς πατρινούς, οι οποίοι βλέποντας την δυσμενή κατάσταση στην οποία είχαν περιέλθει τα πολιτικά πράγματα επιζητούσαν λύσεις και πρόσωπα που θα τους έβγαζαν απο το τέλμα στο οποίο είχαν περιέλθει. Κατά κύριο λόγο η ομάδα αυτή ενδιαφερόταν για την χειραφέτηση του δήμου μιας και κάτι τέτοιο ήταν πιο εφικτό για τις δυνατότητες των μελών της. Ανάμεσα στα μέλη της συγκαταλέγονταν οι Κωνσταντίνος Φιλόπουλος, δικηγόρος, εκδότης της εφημερίδας "Φορολογούμενος" και παππούς του μετέπειτα προέδρου της Δημοκρατίας Κωστή Στεφανόπουλου, Διονύσιος Αντώνοπουλος, συμβολαιογράφος κ.α. Στο σπίτι του τελευταίου στην πλατεία Γεωργίου συγκεντρώνονταν τα μέλη της ομάδας.

Το όνομα Γοβιοί προήλθε απο το γεγονός οτι τα μέλη της εξέρχονταν απο το σπίτι του Αντωνόπουλου δύο δύο με συνωμοτικό υφός. Έτσι οι Πατρινοί τους παρομοίασαν με τα ομώνυμα μικρά ψάρια που βγαίνουν δύο δύο απο τις φωλιές τους. Η ονομασία αυτή με τον καιρό επικράτησε.

Στην ομάδα των Γοβιών έμελλε να μυηθεί ο Δημήτριος Γούναρης, καταξιωμένος δικηγόρος της εποχής. Την επαφή την έκανε ο Κωνσταντίνος Φιλόπουλος, ο οποίος είχε γνωρίσει τον νεαρό τότε Γούναρη στις δικαστικές αίθουσες προτείνοντάς του μάλιστα να γίνει μέλος του διοικητικού συμβουλίου της "Φιλαρμονικής Εταιρείας", της οποία ήταν πρόεδρος. Εκτιμόντας λοιπόν τις ικανότητες και τις προοδευτικές απόψεις του Γούναρη τον μύησε στην ομάδα των Γοβιών, η οποία και τον στήριξε. Απο τις πρώτες συγκεντρώσεις τα μέλη της άρχισαν να τον προτρέπουν να θέσει ως ανεξάρτητος υποψηφιότητα για βουλευτής. Είχαν άλλωστε και την στήριξη του "Φορολογούμενου" που υποστήριζε σταθερά ανεξάρτητα ψηφοδέλτια. Οι άλλοι Γοβιοί στην προσπάθεια τους να τον πείσουν διοργάνωσαν μάλιστα μια συγκέντρωση στο σπίτι του Γούναρη, το 1901, όπου παραρεύθησαν περι τα 100 άτομα, της ανώτερης κυρίως κοινωνίας, προκειμένου να παρακολουθήσουν τον Γούναρη να αναλύει τις απόψεις του περι της γενικότερης κατάστασης στην πολιτική σκηνή της Ελλάδας. Την προσφώνηση πραγματοποίησε ο Φιλόπουλος. Αυτό το περιστατικό σε συνδυασμό με την προτροπή του Θεοτόκη, τον οποίο συνάντησε στην κηδεία του Θάνου Κανακάρη Ρούφου, τον οδήγησαν να θέσει τελικά υποψηφιότητα για την βουλευτική έδρα.

Δεν γνωρίζω πόσο τελικά επιβίωσε η ομάδα των Γοβιών. Το σίγουρο είναι οτι κατάφερε να προωθήσει έναν απο τους σημαντικότερους πολιτικούς της Ελλάδας ασχέτως αν αυτός πρόδωσε τις προοδευτικές του ιδέες και στη συνέχεια εισχώρησε στον παλαιοκομματισμό. Ακόμα και αυτό δεν μειώνει την αξία του ως πολιτικό πρόσωπο.

Τροχιόδρομοι (Τραμ) Πατρών

Τον τελευταίο καιρό πολλά δημοσιεύματα του τοπικού τύπου κάνουν λόγο για επικείμενη επανεμφάνιση του τραμ στην Πάτρα. Ήδη μάλιστα έχουν υπάρξει επαφές και μετά το καλοκαίρι προβλέπεται να αρχίσουν και οι πρώτες επίσημες ενέργειες. Η ιδεά για την κατασκευή τροχιοδρόμων στην Πάτρα ασφαλώς έχει τις ρίζες της στις δεκαετίες 1900 και 1910, όταν και υπήρχαν καθημερινά δρομολόγια τραμ. Ας ακολουθήσουμε λοιπόν την διαδρομή στο χρόνο για να δούμε πως λειτουργούσε τότε αυτό το είδος συγκοινωνίας.

Η γραμμή του Τραμ εγκαινιάστηκε στις 6 Ιουνίου του 1902 επι δημαρχίας Δημητρίου Βότση και επι νομαρχίας Χρήστου Παλαμά, αδερφού του Κωστή. Ήταν μια εξαιρετικά πρωτοποριακή πρωτοβουλία αν αναλογιστεί κανείς οτι ήταν το πρώτο ηλεκτροκίνητο τραμ στην Ελλάδα με την Αθήνα να αποκτά λίγα χρόνια αργότερα την δική της γραμμή. Η πρώτη δοκιμή του συρμού πραγματοποιήθηκε στις 15 Μαρτίου 1902 και συνοδεύτηκε απο αρκετά ατυχήματα Υπήρχαν δύο γραμμές για την εξυπηρέτηση του επιβατικού κοινού στην Πάτρα. Η πρώτη ξεκινούσε απο τις Ιτιές και εκτινόταν μεχρι τη συνοικία του Αγίου Διονυσίου (5,4 χιλιόμετρα) και η δεύτερη ξεκινούσε απο την αρχή της οδού Γούναρη (τότε Καλαβρύτων) για να καταλήξει στα Ταμπάχανα μέσω της Γερμανού (1,7 χιλιόμετρα). Στην ανηφορική πορεία της τελευταίας γραμμης οφείλεται και η φράση που ακουγόταν απο τους Πατρινούς "τάιστο τάιστο", με την οποία βέβαια κορόϊδευαν την όλη κατάσταση, δηλαδή το γεγονός οτι το τραμ δυσκολευόταν να συνεχίσει εύκολα την διαδρομή του.

Διευθυντής ορίστηκε ο Σπήλιος Αγαπητός και στη συνέχεια ο άλλοτε τεχνικός διευθυντής Ιωάννη Διπλαρόπουλος (1903-1908). Ο ιστορικός Νίκος Πολίτης αναφέρει οτι το πρώτο εισητήριο το έβγαλε η Πίτσα Μαλτέζου, προφανώς μέλος της εμπορικής οικογένειας των Πατρών. Την κοινό εξυπηρετούσαν έξι αυτοκινούμενες άμαξες, δύο στην γραμμή της Άνω πόλης και τέσσερις στην γραμμή Ιτιές-Άγιος Διονύσιος.

Το τραμ λειτουργούσε ως γνωστόν με ηλεκτρικό ρεύμα, το οποίο παρήγαγε το εργοστάσιο αεριόφωτος που βρισκόταν στον Άγιο Ανδρέα και είχε αρχίσει να λειτουργεί για δεύτερη φορά το 1902. Το εργοστάσιο ήταν της "Ηλεκτρικής Εταιρείας" και είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την ιστορία του τραμ στην Πάτρα. Η πρώτη νίξη δημιουργίας εργοστασίου αεριόφωτος έγινε απο τον Γεώργιο Ρούφο, το έργο όμως υλοποίησε ο Θάνος Κανακάρης και στη συνέχεια ο Βότσης. Το ρεύμα μεταφερόταν μέσω ενός χάλκινου σύρματος που βρισκόταν κατα μήκος της διαδρομής σε στύλο έξι μέτρων.

Το τέλος των τροχιοδρόμων ήταν κάπως απότομο. Με την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου η εταιρεία που ήταν υπεύθυνη για την παροχή του ηλεκτρικού ρεύματος ανέστειλε τις λειτουργίες της καθώς λόγω του αγγλικού αποκλεισμού δεν ήταν δυνατόν να προμηθευτεί γαιάνθρακα που ήταν απαραίτητος για την λειτουργία του εργοστασίου. Συνεπώς τα τραμ ακινητοποιήθηκαν. Σταδιακά έγινε αντιληπτό απο τους πολίτες οτι η παύση του τραμ θα ήταν τελικά οριστική. Παράλληλα με την παύση αυτού δημιουργήθηκε μεγάλο πρόβλημα όσον αφορά την αστική συγκοινωνία, ζήτημα που απασχόλησε τον δήμο για αρκετές δεκαετίες.

Παρακάτων παρατίθεται ένα τραγουδάκι που έχει διασωθεί για το πέρασμα του τράμ στην Πάτρα και αναφέρεται στο ιστορικό λεξικό του Τριανταφύλλου:

Με το τραμ-τραμ ανεβαίνω
Με το τραμ-τραμ κατεβαίνω
Δεκαπέντε μες τη χώρα, είκοσι πέντε στις Ιτιες
Νέοι πάνε και έρχονται με κοπέλες μορφονιές

Περί καταγωγής Μητροπολίτη Άνθιμου

Στο παρόν άρθρο θα αναφερθώ σε πληροφορίές που έχω βρεί για το γενεαλογικό δέντρο του Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Άνθιμου Ρούσσα, κατα κόσμον Διονυσίου, που ως γνώστον κατάγεται απο την Σαλμώνη Ηλείας (πρώην Κούκουρα).


Οι πρώτες αναφορές για το επώνυμο Ρούσσα γίνονται σε επίσημο έγγραφο απογραφής των κατοίκων του Κούκουρα το 1834, κατά το οποίο αναφέρονται οι Παπανδρέου Ρούσσας του Σταματίου και Ανδρέας Ρούσσας του Ιωάννη. Ο πρώτος πιθανολογώ ότι παντρεύτηκε την κόρη του Αποστόλη Μπέτσικα, ιερέα του Πύργου, του οποίου το σπίτι βρισκόταν στην περιοχή του Επαρχείου, η δε περιοχή ονομαζόταν Μπετσικαίϊκα. Παιδιά του Παπα - Ανδρέα Ρούσσα ήταν οι Επαμεινώνδας, Ιωάννης, Σταμάτης, Ανθούλα, Γεωργούλα, Νικόλαος καθώς κια άλλες δύο κόρες των οποίων τα ονόματα μου διαφεύγουν. Να σημειωθεί ότι όλοι κατάγονται από τη Σαλμώνη Ηλείας. Εκεί βρίσκεται και ο οικογενειακός τάφος του Παπα - Ανδρέα Ρούσσα και των απογόνων του (γύρω στα 1880 κατασκευάστηκε).


Η μία απο αυτές τις δύο κόρες παντρεύτηκε κάποιον και εγκαταστάθηκε στο Βούναργο. Η έτερη παντρεύτηκε, απέκτησε απογόνους και απο αυτή την γενια κατάγεται ο δισέγγονός της, ο δικηγόρος, υποψηφίος βουλευτής Ηλείας και πρώην πρόεδρος της νομαρχιακής επιτροπής Ν.Δ. Ηλείας, Ιωάννης Κωνσταντόπουλος. Η Ανθούλα Ρούσσα, η άλλη κόρη του Παπα-Ανδρέα παντρεύτηκε τον κτηματία και έμπορο Σπύρο Λιούρδη απο τον Πύργο, με τον οποίο απέκτησε μεταξύ άλλων τον Αποστόλη Λιούρδη, ιδιοκτήτη του καφενείου "Κρόνιον" και πατέρα του στρατιωτικού, υπασπιστή του Βασιλέα και υποψήφιου δημάρχου Πύργου, Σπύρου Λιούρδη, και την Σουζάνα Λιούρδη, η οποία παντρεύτηκε τον βουλευτή Ιωαννίνων Φλώρο. Τέλος η Γεωργούλα Ρούσσα παντρεύτηκε τον Κωνσταντίνο Γιάνναρο αποκτώντας μαζί του τρία παιδιά: την Ξανθή, την Αθηνά και τον Γρηγόρη. Ο Γρηγόρης Γιάνναρος (1936 - 1997) δεν είναι άλλος απο τον γνωστό πολιτικό της Αριστεράς που είχε εκλεγεί τρείς φορές βουλευτής με τον Συνασπισμό διατελώντας μάλιστα και αναπληρωτής υπουργός βιομηχανίας στην οικουμενική κυβέρνηση του Ζολώτα, το 1989. Αυτά σχετικά με τις κόρες του Παπα - Ανδρέα Ρούσσα.  


Απο τα αγόρια: ο Επαμεινώνδας Ρούσσας έγινε αρχαιολόγος και μάλιστα απέκτησε σπουδαία βιβλιοθήκη για την εποχή, η οποία όμως πουλήθηκε απο τους απογόνους του, ο Ιωάννης Ρούσσας, του οποίου μια απο τις κόρες, η Μαριάνθη, παντρεύτηκε τον τότε γνωστό χρυσοχόο του Πύργου, Σπηλιόπουλο, ο Σταμάτης Ρούσσας, ο οποίος απέκτησε πολλούς απογόνους, ενώ ο Νικόλαος Ρούσσας έγινε ιερέας. Ο τελευταίος απέκτησε δύο παιδιά, τον Δημήτριο και τον Ανδρέα, αγρότες στο επάγγελμα, οι οποίοι έζησαν για πολλά χρόνια στην Αμερική. Ο Δημήτριος Ρούσσας παντρεύτηκε την Αργυρή, δασκάλα στο επάγγελμα, και απέκτησε τέσσερα παιδιά, τον Βαγγέλη (απεβίωσε σε ηλικία 5 ετών), τον Γέωργιο (απεβίωσε σε ηλικία 1,5 ετών), τον Νίκο και τον Διονύση. Ο Νίκος Ρούσσας ιδιώτευσε ως δικηγόρος στην Αθήνα και απέκτησε έναν γιό τον Θεμιστοκλή, επίσης δικηγόρο, ενώ ο Διονύσης Ρούσσας ακολούθησε το ιερατικό σχήμα και δεν είναι άλλος απο τον γνωστό Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Άνθιμο. Πρώτος ξάδελφος του τελευταίου, και γιος του Ανδρέα, ήταν ο Νικόλαος Ρούσσας, υπάλληλος της Τραπέζης της Ελλάδος και θείος μου, που απεβίωσε στον Πύργο Ηλείας τον Δεκέμβριο του 2010.


Απο τα παραπάνω προκύπτει οτι ο Γρηγόρης Γιάνναρος, βουλευτής με τον Συνασπισμό, ήταν δεύτερος ξάδερφος του Μητροπολίτη Άνθιμου (είναι αρκετά αντιφατικό αν αναλογιστεί κανείς τις εντελώς διαφορετικές ιδεολογίες των δύο αυτών ανθρώπων) ενώ ανηψιός και των δύο είναι ο Ιωάννης Κωνσταντόπουλος, υποψήφιος βουλευτής Ηλείας και άλλοτε πρόεδρος του Μανωλοπούλειου νοσοκομείου. Επίσης παρατηρούμε την ιερατική παράδοση που διατηρουν τα μέλη της οικογενείας καθώς τέσσερα μέλη της, με προεξέχοντα βέβαια τον Μητροπολίτη Άνθιμο, ακολούθησαν το ιερατικό σχήμα.

2η φορά....

Δυστυχώς τείνει να γίνει συνήθεια απο μερικούς να ανα-δημοσιεύουν υλικό χωρίς πηγή. Αυτή τη φορά συνέβη απο την κ. Βασιλική Στρατή, της εφημερίδας "Πελοπόννησος". Σε σημερινό άρθρο σχετικά με το νέο βιβλίο των Μούλια και Φραγκίδη για τον Πολύβιο Κορύλλο, το οποίο έχουμε ήδη παρουσιάσει, εμφανίζεται ένα μικρό βιογραφικό σημείωμα, copy-paste απο το αντίστοιχο της Βικιπαίδεια, το οποίο τυγχάνει να το έχω γράψει εγώ (τα πνευματικά δικαιώματα ανήκουν στην Wikipedia). Το υλικό διανέμεται υπο την άδεια GNU Free Documentation License, δηλαδή εν συντομία επιτρέπεται η ελεύθερη χρήση αυτού υπο την προυπόθεση της αναφοράς της πηγής.  

Εμείς απο την πλευρά μας σας προτείνουμε να μιμηθείτε συνάδελφό σας, η οποία προς τιμήν της ανάφερει πια τις πηγές της.

Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, ο διάδοχος του Θωμόπουλου

Ως τώρα έχουμε ασχοληθεί μόνο με όσους παράγουν ιστορία. Είναι νομίζω και η ώρα να καταπιαστούμε και με αυτούς που στην κυριολεξία έχουν γράψει ιστορία. Αν και το σωστό λόγω παλαιότητας θα ήταν να αρχίσω απο τον Στέφανο Θωμόπουλου, επέλεξα να ξεκινήσω, κυρίως λόγω της σημαντικότητας και του εύρους της ιστορικής έρευνας του, απο τον διάδοχο αυτού, τον Κώστα Τριανταφύλλου, έναν εκ των σημαντικοτέρων ιστορικών των Πατρών.

Ο Κώστας Ν. Τριανταφύλλου δικαίως έχει χαρακτηριστεί απο πολλούς ως ο διάδοχος του Στέφανου Θωμόπουλου, του πρώτου συστηματικού ιστορικού των Πατρών. Γεννημένος το 1912 στην Πάτρα, ο Τριανταφύλλου σπούδασε νομικά στο πανεπιστήμιο Αθηνών και άρχισε να ιδιωτεύει ως δικηγόρος το 1935 πραγματοποιώντας μια καριέρα 38 ετών στα έδρανα, μέχρι δηλαδή το 1973, όταν και συνταξιοδοτήθηκε. Η μεγάλη του αγάπη όμως δεν ήταν η δικηγορία αλλά η ιστορία.

Σε νεαρή ηλικία ήρθε σε επαφή με τον Στέφανο Θωμόπουλο, του οποίου μάλιστα ανέλαβε να ολοκληρώσει την επιμέλεια και την έκδοση της β΄ έκδοσης της "Ιστορίας των Πατρών", έργο που προλογίστηκε απο τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο. Κατόπιν δικών του ένεργειών, του Τριανταφύλλου, περιήλθαν τα χειρόγραφα του Θωμόπουλου στην κατοχή του ("τα οποία σώθηκαν κυριολεκτικώς απο το πλησταριό" όπως χαρακτηριστικά σημειώνει), για να αγοραστούν στη συνέχεια απο τον Δήμο Πατρέων. Σήμερα φυλάσσονται στη δημοτική βιβλιοθήκη. Έχει πραγματοποιήσει και άλλες δωρεές όπως το πορτραίτο της Θεώνης Δρακοπούλου, το οποίο κληρονόμησε από την εγγονή της, Θεώνη Δρακοπούλου (Μυρτιώτισσα) και τον κώδικα Μέρτζιου με έγγραφα από το αρχείο της Βενετίας που αφορούν την Πάτρα.

Αναμφίβολα το σημαντικότερο έργο αυτού ήταν η έκδοση του "Ιστορικού Λεξικού των Πατρών", του οποίου ο όγκος σταδιακά άρχισε να αυξάνεται, και το οποίο πρόλαβε να εκδόσει τρείς φορές. Η σημασία του έργου αυτού πιστοποιείται και απο το βραβείο της Ακαδήμιας Αθηνών που έλαβε. Έχω παρατηρήσει πάντως, κάτι που επισημαίνει και ο Λάζαρης, ότι με τον χρόνο ο Τριανταφύλλου άλλαζε απόψεις σε βασικά θέματα όπως π.χ. η Αγία Λαύρα, την οποία αρχικά δεν θεωρούσε υπαρκτό γεγονός.

Σημαντική παρουσία είχε και ως δραστήριο μέλος της πατραϊκής κοινωνίας.  Διετέλεσε πρόεδρος της Διακίδειου σχολής, του Ροταριανού Ομίλου Πατρών και της Αχαϊκής Εταιρείας, ήταν ιδρυτικό μέλος του ιστορικής και εθνολογικής Εταιρείας Πελοποννήσου ενώ είχε εκλεγεί πολλάκις δημοτικός σύμβουλος Πατρών. Τιμήθηκε πλείστες φορές απο διαφόρους φορείς (απο τον πρόεδρο της ελληνικής Δημοκρατίας κ.α.), με κυριότερη τιμή αυτή απο το Πατριαρχείο Κωνσταντινούπολης, το οποίο του έδωσε το οφίκιο του Άρχοντος Εκδίκου. Αξίζει να σημειωθεί οτι αυτός και ο Θεοφίλου, πρόεδρος δημοτικού συμβουλίου, είχαν αναλάβει την εκπλήρωση της διαθήκης τυο Δημητρίου Δαμίρη, η οποία όριζε την ανέγερση νοσοκομείου ονόματει "Άγιο Ανδρέας", όπερ και εγέννετο.

Απεβίωσε στην Πάτρα στις 23 Φεβρουαρίου του 2002 στην Πάτρα. Θα ήταν αδύνατο να αναφερθούμε σε όλα τα έργα του Τριανταφύλλου, λόγω του εύρους αυτού. Θα αναφερθούν κατ'επιλογήν τα σημαντικότερα απο αυτά: "Ιστορικό λεξικόν των Πατρών" (3 εκδόσεις, 2 τόμοι), "Η βυζαντινή οικογένεια Χαιρέτη και το εν Πάτρα αρχείο της" (Πάτρα 1962), "Δύο λίβελλοι κατά Βενιζέλου Ρούφου", "Το αρχείον των οικογενειών Δρακόπουλου και Καλαμογδάρτη", το οποίο δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα "Πελοπόννησος" το 1969, "Η 100ετηρίς του Συλλόγου των εν Πάτραις Κρητών" (πρακτικά του Ε΄ ΔΙεθνούς Κρητολογικού συνεδρίου, Αθήνα 1991), "Οι Σλαύοι εις Πάτρας" (Πνευματικό συμπόσιο, Αθήνα 1989),  "Η ημιεπίσημος αποστολή εις τα Ιονίας νήσους του βουλευτού Πατρών Κωνστ. Κωστάκη, 1864" (Δ΄ Πανιόνιο συνέδριο, 1978), "Τα Ναυπλιακά εν Πάτραις, 1862" (περιοδικό Μνημοσύνη, Αθήνα 1969), "Οι Κωστάκηδες της Αχαΐας και του Λιβόρνου. Συμβολή εις την ιστορία του Ελληνισμού της Τοσκάνης και των επαναστατικών Πατρών" (Αθήνα 1968) κ.α.

Προσωπογραφία του Ινοκέντιου Ρωμανιώλη

O Ιταλός δήμαρχος Βοστίτσας Ιννοκέντιος Ρωμανιώλης

Ένας Ιταλός στην βαυαρική Βοστίτσα

Το 1854 στον δημαρχιακό θώκο ανήλθε ο Ιταλός Ινοκέντιος Ρωμανιώλης. Αλήθεια πως διορίστηκε δήμαρχος ένας Ιταλός στον κορεσμένη τότε απο φατριές Βοστίτσα; Ας δούμε λοιπόν κάποιες, περιορισμένες είναι η αλήθεια, πληροφορίες γι'αυτή την λησμονημένη προσωπικότητα με το σχετικά περίεργο για τα ελληνικά δεδομένα όνομα. Τα περισσότερα στοιχεία περιέρχονται απο το εξαίρετο σύγγραμα του Αιγιώτη Σταυρόπουλου.

Γεννημένος το 1805 στην γειτονική Ανκόνα της Ιταλίας και σπούδασε ιατρική στην Ακαδημία της Βολωνίας. Μέσα απο τους κύκλους στους οποίους συναναστρέφετο ήρθε σύντομα σε επαφή με τις φιλελεύθερες ιδέες της εποχής. Συνέπεια της επαφής αυτής ήταν η μύησή του στην μυστική οργάνωση των Καρμπονάρων, μοναδική τότε εστία αντίστασης στα απολυταρχι καθεστώτα, και συγκεκριμένα στον σκληρό αυστριακό ζυγό. Χάρη σε αυτή την οργάνωση μάλιστα σχηματίστηκε και η ενωμένη Ιταλία το 1861. Ο Ρωμανιώλης όπως ήταν φυσικό κυνηγήθηκε απο τους Αυστριακούς και προκειμένου να γλιτώσει κατέφυγε στη Ελλάδα το 1831, όταν και ξέσπασαν τα πρώτα κινήματα. Το φαινόμενο αυτό, του να καταφεύγουν δηλαδή στην Ελλάδα Ιταλοί φιλελεύθεροι, δεν ήταν άγνωστο και έμελλε να ενταθεί τη δεκαετία του 1840, όταν και εκατοντάδες Ιταλοί πρόσφυγες κατέφυγαν στην Πάτρα (Περισσότερα:Ιστορικά Σημειώματα, Ιταλοί πρόσφυγες στην Πάτρα, Χρήστο Μούλιας)

Αρχικά υπηρέτησε σε σώμα Φιλελλήνων, αφού γίνονταν ακόμα μάχες στον ελληνικό χώρο, και στη συνέχεια εγκαταστάθηκε στη Βοστίτσα. Η απόφαση αυτή ασφαλώς και δεν ήταν τυχαία. Ο ιστορικός Σταυρόπουλος σημειώνει: "δεν είναι απίθανον η εγκατάστασίς του να οφείλεται εις την μετά του Αναστασίου Λόντου γνωριμίαν του" και συνεχίζει "οστις κατα το έτος 1820 σπούδαζεν ιατρικήν εις την αυτήν ακαδημίαν της Βολωνίας". Η γνωριμία του λοιπόν με τον Λόντο αναμφισβήτητα διαδράματισε κάποιον ρόλο. Δεν πρέπει άλλωστε να παραβλέπουμε την αίγλη και την ισχύ που συνόδευε το όνομα "Λόντος" εκείνη την εποχή. Ο Αναστάσιος Λόντος, αδερφός του γνωστού Ανδρέα Λόντου, καταγόταν απο πλούσια οικογένεια ενώ δύο χρόνια μετά την εγκατάσταση του Ρωμανιώλη διορίστηκε πρώτος δήμαρχος Αιγίου.

Το επάγγελμα του ιατρού εκείνη την εποχή θεωρείτο το σημαντικότερο λόγω της έλλειψης γιατρών και της άμεσης επαγγελματικής αποκατάστασης. Στον αντίποδα επαγγέλματα όπως αυτά του νομικού δεν είχαν ανταπόκριση μέχρι και τις αρχές του 1830 αφού οι διαφορές λύνονταν απο τον καζη, τον ιερέα ή τον πρόκριτο του χωριού. Σύντομα κατέστη αγαπητός στους πολίτες του Αιγίου ενώ η οικονομική του άνεση του επέτρεψε να φέρει απο την Ιταλία, τον πατέρα του, την αδερφή του και την ανηψιά του, Μαργαρίτα, η οποία παντρεύτηκε τον Ανδρέα Νικολαΐδη. Το 1854 με την στήριξη προφανώς των Λόντων, εκείνη την εποχή ο Αναστάσιος, άσχετα αν η οικογένεια σταδιακά παρήκμαζε, είχε αναλάβει υψηλά αξιώματα, εκλέχτηκε δήμαρχος Αιγίου. Απο το δημαρχιακό αξίωμα πραγματοποίησε πολλά έργα όπως η κατασκευή δρόμων και δημοτικού σχολείου. Γι'αυτό και επανεκλέχτηκε παραμένοντας στον δημαρχιακό θώκο μέχρι το 1866, όταν και πέθανε. Βέβαια η αρρώστια του, είχε πάθει υποχονδρία, που τον είχε καθηλώσει στο κρεβάτι και τον είχε καταστήσει ανίκανο να διοικήσει τον δήμο, τον ανάγκασε να απέχει τον τελευταίο καιρό απο τα δημαρχιακά του καθήκοντα με αποτέλεσμα να τον αναπληρώνει ο γραμματέας του, και μετέπειτα δήμαρχος Αιγίου, Διομήδης Πολυχρονιάδης. Αξίζει επίσης να σημειωθεί οτι κατα τους σεισμούς του 1861 βοήθησε εθελοντικά τους πληγέντες προσφέροντας χρήσιμες ιατρικές συμβουλές.

Τάφηκε σύμφωνα με το ορθόδοξο δόγμα, αν και ήταν καθολικός, κατόπιν δικιάς του επιθυμίας. Χαρακτηριστικά ο Σταυρόπουλος σημειώνει: "εγγενήθη Ιταλός, αλλ'απέθανεν Έλλην". Ήταν παντρεμένος και είχε αποκτήσει έναν γιο, τον συμβολαιογράφο Π. Ρωμανιώλη. Ο Σταυρόπουλος αναφέρει οτι ο τελευταίος είχε δύο παιδιά, κάτι για το οποίο αμφιβάλλω αφού σε εφημερίδα του 1937 έχω βρεί ανακοίνωση για την κηδεία του Μίμη Π. Ρωμανιώλη (Λογικά γιού του Παναγιώτη) , ο οποίος παρουσιάζεται να έχει άλλα δύο αδέρφια, τον Μιχαήλ, που το 1900 έγραψε το μυθιστόρημα "Ρόδον εις ερήμου" και την Αλεξάνδρα Ρωμανιώλη. Ήταν δε παντρεμένος με την Χαρίκλεια Ρωμανιώλη, το γένος Νάκους, ενταφιάστηκε στο νεκροταφείο Πειραιώς, και είχε δύο παιδιά, τον Τάκη και τον Αντώνη, ο οποίος εμφανίζεται το 1947 να είναι μέλος του δ.σ. του "Συλλόγου εν Αθήναι και Πειραιεί Αιγιαλέων", καθώς και εγγόνια. Οι απογόνοι αυτού ζούν κατα πάσα πιθανότητα στην Αθήνα.